جهان در عصر حاضر به مثابه دهکده ای تعریف می شود که بدون ارتباطات و پیشبرد جریان هوشمندسازی نمی توان به توسعه اجتماعی دست یافت. اکنون دانش ارتباطات بعنوان بالاترین درجه فلسفه در توسعه اجتماعی است که چنانچه انسان ها در تمام مراحل زندگی خود در سطوح خرد، میانی و کلان به فراگیری و ارتقای دانش ارتباطات توجه دقیق و منطقی داشته باشند، موفقیت را تجربه خواهند کرد.

دکتر هادی زمانی، استاد و محقق علوم ارتباطات در گفتگوی لایو خود پیرامون موضوع نقش ارتباطات در توسعه اجتماعی، در بیان تعریفی از ارتباطات گفت: در این زمینه، پرسش های مهم شامل چه چیز، چه کسی، کجا، چه زمانی، چگونه و چرا؟ مطرح هستند که پاسخ به این موارد، انبوهی از داده ها را برای ما آشکار می سازند. هنگامی که در مورد چگونگی و چرایی اطلاعات، بعنوان مهمترین پرسش و سمت وسوی آن می پرسیم، اطلاعات دریافتی به دانش تبدیل می شود و بزرگترین عامل موفقیت انسان، پرسش و پاسخ در مورد "چراها" است. چرا مطالعه می کنم، چرا روزنامه نگار شدم، چرا در این دنیا زندگی می کنیم و... که همه موارد به فلسفه ارتباطات بازمیگردد.

مدیرعامل خانه ارتباطات استان اصفهان به دیدگاه های مختلف مارکسیسم، لیبرالیسم و...اشاره کرد و افزود: براساس دیدگاه الکس موکولی (استاد ارتباطات فرانسه) که همه چیز مبتنی بر رابطه هایی است، ما فقط یک ایدئولوژی خواهیم داشت و آن ارتباطات است. بنابراین، کسانی که قدرت انتقال دیدگاه های خود به دیگران را دارند، از توان اجرای کار تیمی، تشکیل کمیسیون های بین المللی، برقراری ارتباط و بسط ارتباطات خود برخوردارند، موفق هستند و قدرت بلامنازع آینده خواهند بود.

هادی زمانی در بیان دیدگاه جامعه شناس کارکردگرای معاصر، رابرت مرتون گفت: جامعه در سه سطح کلان (حکومت و سیاست)، میانی (سازمان ها و نهادها) و سطح خرد (افراد جامعه) عمل می کند، و در بررسی نقش ارتباطات در توسعه اجتماعی، باید آن را در سه سطح دنبال کنیم. اگر دیدگاه مرتون و تالکوت پارسونز(جامعه شناس) را در مورد تاثیرات فرد بر سازمان و تاثیرات سازمان بر حکومت مقایسه کنیم، پارسونز نظام اجتماعی را مبتنی بر یک نظام ارتباطی تبیین می کند و با توجه به تاثیر فرد بر سازمان و تاثیر سازمان و نهادها بر حکومت، نیاز به یک نظام ارتباطی مبتنی بر "گفتگو" مطرح می گردد. همه نهادها و افراد باید قدرت و مهارت گفتگو با هم را داشته باشند و از طریق گفتگو، مشکلات را حل کنند.

وی می گوید: آنچه در "گفتگو" بارز می گردد، جایگاه و اهمیت "کلمه" است و اینکه آفرینش کلمه مقدم بر آفرینش انسان است که ادیان الهی به آن اذعان دارند. افعال الهی بر اثر حکمت است و خداوند در این حکمت به ما ثابت می کند که انسان ها می توانند بسیاری از مشکلات خود را با گفتگو و استفاده از کلمه حل نمایند. و این در حالی است که متاسفانه در عصر حاضر، ما جنگ و نزاع و درگیری را انتخاب کرده ایم.

به گفته محقق علوم ارتباطات، اگر در سطح اجتماعی، بتوانیم ارتباطات خود را تقویت و توسعه دهیم، به محتوای کتاب های درسی بعنوان منبع ارزشمند دانش ارتباطات توجه کنیم، با استفاده از داستان های زیبا و حکمت های متعالی به آموزش راه و رسم زندگی به فرزندانمان در سطح خرد اجتماعی تا توانمند شدن در سطح کلان بپردازیم، از منابع غنی ادبیات خود مانند بوستان و گلستان سعدی استفاده کنیم و آنها را در کتب درسی و ادبیات دانش آموزان قرار دهیم، نظام آموزش و پرورش بجای ادبیات بی محتوای فعلی، مفاهیم ارزشی را جایگزین کند، ادبیات گفتگو را تقویت نماید، مطمئنا بسیاری از شوراهای حل اختلاف ما با این حجم از پرونده مواجه نخواهند بود. چون مردم می آموزند که چگونه می توانند با مذاکره و گفتگو، مشکلات خود را حل کنند، در مقابل سازمان ها، مطالبه گر باشند، سازمان ها نیز در بازتاب به این مطالبه گری افراد، می آموزند که پاسخگو باشند. مطالبه گری افراد و توانمندی سازمان ها در پاسخگویی، طیفی است که به فرایند ارتباطات قدرتمند، آموزش مدیران خردمند و راهیابی این مدیران به دستگاه حاکمیت و استقرار حاکمان خردمند و متکی به ارتباطات رهنمون می گردد.

هادی زمانی در بیان تاثیر آموزش و آموزگاران، از امیرکبیر بعنوان تنها خردمند ایرانی نام برد که در مذاکرات بین المللی توانسته موفقیت ایران را رقم زند و از طریق مذاکره، علیرغم همه فشارو تهدیدها، خوزستان ایران را بازگرداند. درحالی که در بسیاری موارد بدلیل محرومیت از آموزش، بازنده بوده ایم و خاک کشور را از دست داده ایم.

جامعه شناس و استاد علوم ارتباطات در بیان تحولاتی که در خانواده ایرانی صورت گرفته، حاکمیت خانواده گسترده در ایران و نقشی که در تامین شغل و مسکن پایدار و آموزش فرزندان برعهده داشته را، از عوامل موفقیت در ارتباطات و گفتگو دانست و گفت: در سالهای اخیر، جدایی و دوری اعضای خانواده، بی توجهی به منطق نظری، حکمت و منابع غنی ادبیات داستانی، تضعیف مهارت های ارتباطی و آسیب های فراوان به جامعه را بدنبال داشته است.

وی در توضیح تدارک راهکاری موثر در تقویت ارتباطات و توسعه اجتماعی، توصیه به آموزش ها در قبل از تولد، دوران کودکی، آموزش های مهدکودک ها و مطالعه داستان هایی که درس زندگی می دهند، استفاده از سینما و ظرفیت نمایشی داستان ها و حکایت بزرگان در کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مطالعه کتاب هایی با موضوع مهارت های ارتباطی و تعاملات اجتماعی بویژه برای مدیران و تصمیم گیران و تعمیم به کل جامعه و انتخاب مدیران براساس شایسته سالاری نه برحسب روابط و انگیزه های سیاسی، آموزش به روز مدیران روابط عمومی و تاکید بر نقش آنها در پیشبرد اهداف سازمان را بیان کرد.

هادی زمانی در اشاره به علت مهجور ماندن روابط عمومی ها، از اینکه برخی مدیران بدلیل زدوبندهای سیاسی و بدون اعتقاد و آگاهی از نقش مدیریت و جایگاه روابط عمومی در سازمان، وارد شده اند، انتقاد کرد و گفت: گاهی مدیران بدنبال تبلیغ هستند. درحالیکه تبلیغ مبتنی بر فروش و روابط عمومی مبتنی بر مردم است. باید دانش روابط عمومی در سازمان را که می تواند تا ایفای نقش معاون مدیر موثر باشد، تقویت کنیم.

وی در بیان تفاوت جایگاه روابط عمومی در کشورهای توسعه یافته اروپایی با ایران، گفت: در این کشورها، کودکان قبل از دروس ریاضی و...، مهارت های ارتباطی، فعالیت های تیمی، جایگاه ارتباطات انسانی و نحوه گفتگو را آموزش می بینند. در حالیکه در ایران بجای انسان سازی، به مدرک گرایی و نمره اهمیت داده می شود. اگر چند واحد روابط عمومی و ارتباطات به دروس ما اضافه شود، از قانون جذب و ارتعاشات بیشتر استفاده می کردیم، در زندگی موفق تر بودیم، در زندگی اجتماعی از حقوق خانواده، همسایگان، بخشش و خرد جمعی مطلع بودیم و بسیاری از دغدغه های فعلی را نداشتیم.

محقق و مدرس علوم ارتباطات در بیان نقش آموزش و پرورش در تقویت ارتباطات و توسعه اجتماعی بر نقش آموزگاران و نحوه ارائه آموزش و ارکان تربیتی تاکید کرد و توان نویسندگی و زیرساخت های تفکرات خود را مدیون آموزگاران متعهدی دانست که به جایگاه حرفه ای خود همچون رسالت پیامبران واقف بودند. وی افزود: ژاپنی ها 50درصد بودجه خود را به اصلاح نظام آموزش و پرورش اخنصاص داده اند و در تربیت انسان های توانمند و توسعه ارتباطات اجتماعی بسیار موفق بوده اند.

هادی زمانی، نویسنده کتب و مقالات بسیار، درباره نقش ارتباطات در فضای مجازی در سالهای اخیر و تاثیری که در توسعه ارتباطات اجتماعی داشته است، گفت: انسان در پیش از تاریخ تا دوران صنعتی و مدرن و عصر امروز که عصر ارتباطات است، تحولات بیشماری را پشت سر گذاشته و اکنون در دهکده جهانی زیست می کند که فاصله معنایی ندارد، ابعاد زمان و مکان تضعیف شده اند و انسان عصر ارتباطات وارد عصر هوشمندسازی می شود. وی با بیان این نگرش که انسان ارتباطی از طریق شبکه های اجتماعی و موبایل، عصر ارتباطات را به عصرهوشمند تبدیل می سازد، اظهار کرد: انسان هوشمند از بدی گریزان است. زیرا می داند که بازتاب شرارت، متوجه خود اوست، همیشه درحال آموختن است و از سطح مازلو به سطح منزلت عبور کرده و به مرحله ای ارتقا می یابد که باید به دورانی فراتر بیاندیشد. موبایل، بخشی ازشخصیت و هویت فرد می شود. کارت ملی به تراشه ای داخل موبایل تبدیل می گردد و شهر هوشمند از طریق تراشه و براساس اثر انگشت اداره می شود.

وی تاثیر کرونا بر انلاین شدن آموزش ها، استفاده از فضای مجازی و سریع تر فراهم کردن زیرساخت ها را فرصتی بالقوه برای هوشمندسازی، انسان هوشمند و تحقق شهر هوشمند عنوان کرد و افزود: باید برای آموختن مهارت های ارتباطی، برنامه ریزی کنیم، کتاب های ارزشمند مطالعه کنیم، راه های درست زندگی و کسب درآمد را بیاموزیم. زیرا آگاهی از راه درست و خدمت کردن به جامعه، بالاترین درجه از فلسفه دانش ارتباطات است.